เช็กด่วน! เมื่อสูดฝุ่น PM 2.5 จะมีอาการยังไง?

หลาย ๆ คนอาจเคยสงสัยว่าหมอกสีขาวที่เห็นในตัวเมืองคือหมองจริง ๆ หรือฝุ่น PM2.5 กันแน่ ด้วยฝุ่นที่ฟุ้งกระจายและมีจำนวนปริมาณจากทำให้เหมือนหมอก ปัจจุบัน PM2.5 ไม่ได้เป็นเพียงสิ่งบดบังทัศนวิสัย แต่เป็นมลพิษที่เริ่มเป็นปัญหาระดับชาติสำหรับหลาย ๆ ประเทศแล้ว บางประเทศได้ออกมาตรการสำหรับป้องกันและกำจัดฝุ่น PM2.5 อย่างเร่งด่วน เพราะเมื่ออากาศที่เราใช้หายใจกันนั้นเต็มไปด้วยมลพิษอย่างฝุ่นละอองขนาดเล็ก นั่นทำให้ระบบทางเดินหายใจได้รับผลกระทบ และต้องทำงานหนักขึ้นอย่างมาก อีกทั้งยังส่งผลต่อหัวใจ และเยื่อบุต่าง ๆ ซึ่งหลาย ๆ คนที่ได้รับฝุ่น PM2.5 เป็นระยะเวลานานหรือ เพียงแค่สัมผัสก็เกิดอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 หรือเป็น ผื่น PM2.5 ได้

PM2.5 คือ

ฝุ่น PM2.5 นั้นชื่อเต็มคือ “Particulate matter with diameter of less than 2.5 micron” หมายถึงฝุ่นละอองที่มีขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ซึ่งการวัด PM2.5 ถือเป็นตัววัดมาตรฐานคุณภาพอากาศ 1 ใน 8 ตัวที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน

ด้วยขนาดที่เล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอนนี้ ทำให้สามารถผ่านการกรองของขนจมูกและเข้าสู่ชั้นในของปอดได้ ซึ่งแม้จะไม่ได้เป็นอันตรายทันทีหลังได้รับฝุ่นเข้าไป แต่หากได้รับฝุ่นเป็นเวลานานนั้นสามารถแสดงผลกระทบออกมาได้และในบางรายนั้นได้เกิดอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 ขึ้น ซึ่งด้วยขนาดของฝุ่นที่เล็กและเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายนั้นทำให้เป็นอันตรายจากการที่ฝุ่นเป็นตัวกลางในการนำสารอื่นเข้ามาได้อย่างเช่น สารก่อมะเร็ง นั่นเอง

ซึ่งฝุ่น PM2.5 นั้น เกิดจากมลพิษต่าง ๆ สะสมมาเป็นเวลานานเช่น ไอเสียจากรถยนต์จากการจราจร, อากาศเสียที่โรงงานอุตสาหกรรมหรือโรงไฟฟ้าปล่อยออกมาจาก, และเกิดจากการเผาวัสดุต่าง ๆ ที่เหลือใช้ของภาคการเกษตร การเผาป่า และการเผาขยะ

อาการแพ้ PM2.5

อาการแพ้ฝุ่น PM2.5 นั้นอาการจะไม่แตกต่างกับการแพ้ฝุ่นตามปกติมากนัก บางรายอาจเกิดอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 และแสดงผลกระทบสุขภาพ หรือบางรายนั้นอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 ผื่นขึ้น ซึ่งอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 จะมีอาการโดยหลัก ๆ ดังนี้

ทางสุขภาพ ปัญหาอาการแพ้ PM2.5 ที่ส่งผลต่อสุขภาพหลัก ๆ นั้นมีดังนี้

เป็นโรคระบบทางเดินหายใจ : เนื่องจากฝุ่นที่มีขนาดเล็ก ที่สามารถเข้าสู่ทางเดินหายใจได้ง่ายและรวดเร็ว ทำให้เกิดโรคต่าง ๆ เกี่ยวกับทางเดินหายใจ เช่น โรคหอบหืดกำเริบ ทั้งผู้ที่เป็นอยู่แล้ว และร่างกายปกติก็สามารถเป็นได้ หากไม่ป้องกันหรือรักษาตั้งแต่เริ่มมีอาการ
ส่งผลต่อหัวใจ : อาจทำให้เป็นตะกอนภายในหลอดเลือด จนทำให้หลอดวายเฉียบพลันได้
ส่งผลต่อสมอง : ความดันโลหิตสูง และเลือดมีความหนืด ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือดในสมอง

ทางผิวหนัง อาการแพ้ PM2.5 ที่เกิดทางผิวหนังนั้นอาการแล้วแต่บุคคลซึ่งมาดังนี้

ผิวหนังเกิดเป็นตุ่ม นูนแดงกระจายจากอาการแพ้ฝุ่น PM2.5
เป็นโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังจากการแพ้ฝุ่น PM2.5
ทำให้ผิวแก่เร็ว มีจุดด่างดำ

อาการแพ้ฝุ่น PM2.5 ที่ควรพบแพทย์ทันที

อาการแพ้ฝุ่น PM2.5 นั้นมีหลายอาการซึ่งในบางอาการที่แสดงออกมานั้นเป็นอาการที่อันตราย ซึ่งหากเกิดอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 เหล่านี้ควรแพทย์พบทันที

แสบตา ระคายเคืองตาอย่างมาก
มีน้ำมูกเกิน 1 สัปดาห์
ไอ หรือ จามเรื้อรังมานานกว่า 2 สัปดาห์
หายใจไม่สะดวก ติดขัด

อาการแพ้ PM2.5 ต่อโรคภูมิแพ้

สำหรับคนที่เป็นภูมิแพ้นั้นอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 ส่งผลทำให้ไปกระตุ้นโรคภูมิแพ้ได้ และมีอาการแพ้ที่รุนแรงกว่าคนปกติโดยอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 จะส่งผลต่อระบบต่าง ๆ ภายในร่างกายดังนี้

ระบบทางเดินหายใจ : เยื่อบุอักเสบและโพรงจมูกอักเสบ อาจเป็นโรคหลอดลม หรือโรคหอบหืดได้หากเป็นอาการแพ้ PM2.5 เรื้อรัง
ระบบผิวหนัง : ผื่นคันตามตัว ลมพิษทำให้ผิวแพ้ง่าย และทำให้ผิวเกิดริ้วรอยก่อนวัย

อาการแพ้ PM2.5 สำหรับคนที่เป็นโรคภูมิแพ้นั้นส่งผลต่อระบบอื่น ๆ ด้วยเช่นระบบไหลเวียนโลหิต ทั้งยังเป็นอันตรายสำหรับหญิงตั้งครรภ์ด้วย

อาการแพ้ PM2.5 ต่อโรคปอด

การได้รับ PM2.5 ในปริมาณที่ไม่มากแต่ได้รับในระยะเวลาที่ยาวนานอาจส่งผลกระทบต่อปอดได้ เนื่องจากฝุ่น PM2.5 ที่มีขนาดเล็กสามารถเข้าสู่ระบบหายใจได้ง่าย และอาจนำพาสิ่งสกปรกหรือสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ เข้าสู่ปอด ทำให้เกิดอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 และ เป็นโรค ๆ ต่างเกี่ยวกับปอด อย่างเช่น ปอดอักเสบ หรือเป็นมะเร็งปอดได้

วิธีป้องกันฝุ่น PM2.5

การป้องกันฝุ่น PM2.5 สำหรับในประเทศไทยนั้นสามารถทำได้ง่าย ๆ โดยการป้องกันฝุ่น PM2.5 ไม่ให้เกิดอาการแพ้ มีดังนี้

อยู่ในอาคารที่มีระบบกรองอากาศ : ควรอยู่ในอาคารที่มีการถ่ายเทของอากาศดี หรือมีระบบกรองอากาศที่ดี หรือใช้เครื่องกรองอากาศที่มีฟิลเตอร์ HEPA ซึ่งช่วยกรองฝุ่น PM2.5 ได้ทำให้ไม่เกิดอาการแพ้ฝุ่น PM2.5
ทำความสะอาดที่อยู่อาศัย : การทำความสะอาดจะช่วยให้ไม่มีฝุ่นสะสม และควรหมั่นทำความสะอาดระบบกรองอากาศ เช่น แผ่นกรองอากาศแอร์ หรือแผ่นกรองเครื่องกรองอากาศให้สะอาด
หลีกเลี่ยงพื้นที่มีมลพิษ : พยายามหลีกเลี่ยงการไปในพื้นที่มีฝุ่น PM2.5 หากไม่จำเป็น เช่น พื้นที่ที่มีการเผาไหม้ บริเวณโรงงานอุตสาหกรรม หรือพื้นที่มีการจราจรหนาแน่น
ใช้หน้ากากป้องกันฝุ่น PM2.5 : หากจำเป็นต้องไปยังพื้นที่มีฝุ่น PM2.5 เพื่อไม่ให้ได้รับปริมาณฝุ่นจนมากเกินไปทำให้เกิดอาการแพ้ฝุ่น PM2.5 ควรใช้หน้ากากป้องกันฝุ่นที่มีความสามารถในการป้องกันฝุ่น PM2.5 ได้เพื่อช่วยลดปริมาณฝุ่น PM2.5 ที่จะเข้าสู่ร่างกาย

ขอบคุณข้อมูลจาก โรงพยาบาลสมิติเวช