"สะดุ้งตื่นกลางดึก" บ่อย ๆ สัญญาณเตือนจากร่างกายและจิตใจ หรือแค่เรื่องปกติ?

อาจมาจากหลายสาเหตุ ทั้งจากปัจจัยทางร่างกาย จิตใจ และปัจจัยภายนอก

สาเหตุทางร่างกายและจิตใจ

ความเครียดและความวิตกกังวล: ความเครียดสะสมสามารถทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนความเครียดออกมามากในช่วงกลางดึก ทำให้คุณตื่นขึ้นมากลางคันได้
ภาวะฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย เช่น ในวัยหมดประจำเดือน (สำหรับผู้หญิง) หรือการผลิตฮอร์โมนเมลาโทนิน (Melatonin) ที่ลดลงตามวัย อาจส่งผลต่อวงจรการนอนหลับ
อุณหภูมิร่างกาย: อุณหภูมิร่างกายของเราจะลดลงในช่วงกลางดึกเพื่อช่วยให้หลับสบาย แต่ถ้าอุณหภูมิในห้องนอนร้อนหรือเย็นเกินไป อาจไปรบกวนการนอนและทำให้คุณตื่นได้
การดื่มแอลกอฮอล์หรือคาเฟอีน: การดื่มแอลกอฮอล์ก่อนนอนอาจทำให้ง่วงหลับง่ายในช่วงแรก แต่เมื่อร่างกายเผาผลาญแอลกอฮอล์หมด จะทำให้วงจรการนอนหลับไม่ต่อเนื่องและตื่นกลางดึกได้ ส่วนคาเฟอีนก็มีฤทธิ์กระตุ้นประสาททำให้หลับไม่สนิท

สาเหตุตามหลักแพทย์แผนจีน

ตามหลักการแพทย์แผนจีน อวัยวะในร่างกายจะมีช่วงเวลาทำงานสูงสุดที่แตกต่างกันในรอบ 24 ชั่วโมง โดยช่วงเวลา ตี 3 ถึง ตี 5 เป็นช่วงที่ ปอด ทำงานได้ดีที่สุด หากมีปัญหาเกี่ยวกับปอดหรือร่างกายขาดสมดุล ก็อาจทำให้เกิดอาการสะดุ้งตื่นในช่วงเวลานี้ได้

วิธีแก้ไขเบื้องต้น

สร้างสุขอนามัยการนอนที่ดี: พยายามเข้านอนและตื่นให้เป็นเวลาเดียวกันทุกวัน แม้ในวันหยุด เพื่อปรับนาฬิกาชีวิต
ผ่อนคลายก่อนนอน: ลองทำกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลาย เช่น อ่านหนังสือ ฟังเพลงสบาย ๆ หรือนั่งสมาธิ เพื่อลดความเครียดและความกังวล
ปรับสภาพแวดล้อมในห้องนอน: ทำให้ห้องมืดสนิท เย็นสบาย และเงียบสงบ เพื่อสร้างบรรยากาศที่เหมาะแก่การนอน
งดเครื่องดื่มกระตุ้น: หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์อย่างน้อย 4-6 ชั่วโมงก่อนนอน