ประวัติและความเป็นมา “วันอาสาฬหบูชา” ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘
ประวัติวันอาสาฬหบูชา
วันอาสาฬหบูชา เป็นวันสำคัญทางศาสนาพุทธ ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ ของทุกปี เป็นวันคล้ายวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนาแก่พระปัญจวัคคีย์ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสี หลังจากตรัสรู้ได้ ๒ เดือน โดยแสดงพระธรรมที่ทรงตรัสรู้เป็นครั้งแรก ชื่อว่า ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ซึ่งหลักธรรมของพระพุทธศาสนาทั้งหมด ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ล้วนมีอยู่ในพระสูตรนี้
ปฐมเทศนา ของพระพุทธเจ้า ประกอบด้วยเนื้อหา หลักธรรม ๔ ประการ ที่เรียกว่า อริยสัจจ์ ๔ ประการ ได้แก่
- ทุกข์ คือ สภาพที่ทนได้ยาก สภาพที่ไม่เป็นสุข
- สมุทัย คือ เหตุแห่งทุกข์
- นิโรธ คือ การดับทุกข์
- มรรค คือ ทางไปสู่การดับทุกข์
หลักธรรมของอริยสัจจ์ ๔ ประการนี้ เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา ชี้ให้เห็นถึงความจริงของชีวิตและหนทางแห่งการหลุดพ้นจากทุกข์
ความหมายของวันอาสาฬหบูชา
คำว่า “อาสาฬหบูชา” มาจากภาษาบาลี ประกอบด้วยคำว่า “อาสาฬห” แปลว่า “เดือน ๘” และคำว่า “บูชา” แปลว่า “การบูชา” ดังนั้น วันอาสาฬหบูชาจึงหมายถึง การบูชาในวันเพ็ญเดือน ๘
โดยสรุป วันอาสาฬหบูชา หมายถึง การบูชาในวันเพ็ญ เดือน ๘ หรือ การบูชาเพื่อระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญในวันเพ็ญ เดือน ๘ ที่สำคัญคือ
- เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา
- เป็นวันที่พระพุทธเจ้าเริ่มประกาศพระศาสนา
- เป็นวันที่เกิดอริยสงฆ์ครั้งแรกคือการที่ท่านโกณฑัญญะรู้แจ้งเห็นธรรม เป็นพระโสดาบัน จัดเป็นอริยบุคคลท่านแรกในอริยสงฆ์
- เป็นวันที่เกิดพระภิกษุรูปแรกในพระพุทธศาสนา คือ การที่ท่านโกณฑัญญะขอบรรพชาและ ได้บวชเป็นพระภิกษุ หลังจากฟังปฐมเทศนาและบรรลุธรรมแล้ว
- เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงได้ปฐมสาวกคือ การที่ท่านโกณฑัญญะนั้น ได้บรรลุธรรม และบวชเป็นพระภิกษุ จึงเป็นสาวกรูปแรกของพระพุทธเจ้า
เมื่อเปรียบกับวันสำคัญอื่น ๆ ในพระพุทธศาสนา บางทีเรียก วันอาสาฬหบูชา นี้ว่า วันพระสงฆ์ (คือวันที่เริ่มเกิดมีพระสงฆ์)
ความสำคัญของวันอาสาฬหบูชา
วันอาสาฬหบูชาเป็นวันที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในพระพุทธศาสนา เพราะเป็นวันแรกที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระศาสนาแก่ชาวโลก เป็นวันที่พระสงฆ์เกิดขึ้นครั้งแรกในโลก และเป็นวันที่พระรัตนตรัยครบองค์ ๓ ทำให้ชาวพุทธทั่วโลกต่างให้ความสำคัญกับวันอาสาฬหบูชา และถือปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนาต่าง ๆ ในวันอาสาฬหบูชา
กิจกรรมที่ทำในวันอาสาฬหบูชา
ชาวพุทธในประเทศไทย และทั่วโลก นิยมทำบุญในวันอาสาฬหบูชา ดังนี้
- ตักบาตรในตอนเช้า
- เวียนเทียนในตอนเย็น
- ฟังพระธรรมเทศนา
- ถวายสังฆทาน
- ปฏิบัติธรรม
กิจกรรมที่ทำในวันอาสาฬหบูชา โดยทั่วไป คือ ทำบุญ ตักบาตร รักษาศีล เวียนเทียน ฟังพระธรรมเทศนา (ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร) และสวดมนต์ ดังนั้นในวันนี้จึงถือว่า พุทธศาสนิกชนควรได้รับประโยชน์ ที่เป็นสาระสำคัญจากอาสาฬหบูชา กล่าวคือ ควรทบทวนระลึกเตือนใจสำรวจตนว่า ชีวิตเราได้เจริญงอกงามขึ้นด้วยความเป็นอยู่อย่างผู้รู้เท่าทันโลกและชีวิตนี้บ้างแล้วเพียงใด เรายังดำเนินชีวิตอยู่อย่างลุ่มหลงมัวเมา หรือมีจิตใจอิสระปลอดโปร่งผ่องใสบ้างแล้วเพียงใด
ประโยชน์ของการเวียนเทียนในวันอาสาฬหบูชา
การเวียนเทียนในวันอาสาฬหบูชา มีประโยชน์มากมาย เช่น
- เป็นการระลึกถึงวันคล้ายวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา
- เป็นการชำระจิตใจให้สะอาดบริสุทธิ์
- เป็นการเสริมสร้างศีลธรรมและจริยธรรม
- เป็นการส่งเสริมความสามัคคีในหมู่คณะ
วันอาสาฬหบูชาเป็นวันที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในพระพุทธศาสนา เป็นวันที่ชาวพุทธควรระลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจ้า และพระธรรมที่ทรงตรัสรู้ ละเว้นการทำบาป ทำความดี และทำจิตใจให้ผ่องใส เพื่อบรรลุถึงความสุขที่แท้จริง
About Author
