กรมหม่อนไหมต่อยอดงานวิจัยและนวัตกรรม แปรรูป “โปรตีนผง” เพิ่มมูลค่าดักแด้ไหมไทย

นายนวนิตย์ พลเคน อธิบดีกรมหม่อนไหม ได้กล่าวถึง ภารกิจของกรมหม่อนไหมที่มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาภาคการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมของไทย รวมถึงการส่งเสริมเศรษฐกิจผ่านงานวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยี เพื่อยกระดับการผลิตและการตลาด โดยมีการฝึกอบรมและถ่ายทอดความรู้ให้เกษตรกรและผู้ประกอบการ สามารถเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และสร้างรายได้ที่มั่นคง งานวิจัยและนวัตกรรมทางการเกษตรจึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างรายได้และพัฒนาภาคเกษตรกรรมอย่างยั่งยืน

หนึ่งในผลงานวิจัยที่สำคัญคือการพัฒนากระบวนการเก็บรักษาดักแด้ไหมและการผลิตโปรตีนจากดักแด้ไหม โดยการวิจัยแบ่งออกเป็น 3 กิจกรรมหลัก ได้แก่

1.การศึกษาวิธีเก็บรักษาดักแด้ไหมในน้ำเกลือ
2.การพัฒนาผลิตภัณฑ์โปรตีนผง
3.การประยุกต์ใช้ผลิตภัณฑ์โปรตีนจากดักแด้ไหมในรูปแบบผงผสม
มัลเบอร์รีอัดเม็ด ซึ่งงานวิจัยนี้ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ร่วมกับกรมหม่อนไหมและมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา น่าน

จุดเริ่มต้นของการวิจัย เกษตรกรที่ปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและสาวไหมมีปริมาณดักแด้ไหมจำนวนมากที่ได้จากการสาวไหม ซึ่งส่วนใหญ่ต้องเก็บในตู้แช่เย็นระหว่างรอการขาย และเก็บไว้ไม่ได้นาน เนื่องจากเกษตรกรไม่สามารถขายได้ทันเวลา ทำให้เกิดความเสียหายและสูญเสียรายได้ จากปัญหานี้ จึงมีการคิดค้นวิธีการเก็บรักษาดักแด้ในน้ำเกลือ โดยการฆ่าเชื้อเพื่อให้เก็บได้ระยะเวลา 6 เดือนถึง 1 ปี โดยไม่ต้องแช่เย็น ทำให้สะดวกในการเก็บรักษาและขนส่ง “หนึ่งถุงบรรจุ 250 กรัมส่งขายได้สะดวกมากขึ้นไม่ต้องยุ่งยากเหมือนเมื่อก่อนที่ต้องแช่แข็งในตู้เย็นทำให้การแพ็คสินค้าสะดวกและง่ายขึ้น“

ส่วนการผลิตโปรตีนผงจากดักแด้ไหม เกิดขึ้นจากปริมาณดักแด้ที่เกษตรกรไม่สามารถขายได้ทัน ซึ่งนำมาสู่การแปรรูปเป็นโปรตีนผง ด้วยกระบวนการปั่น กรอง และแยกไขมันออกจากตะกอนโปรตีน จากนั้นนำโปรตีนเหล่านี้ไปผ่านกระบวนการทำแห้งด้วยเครื่อง Spray Dryer จนได้ผงโปรตีนแห้งที่มีลักษณะเป็นผงละเอียด สีเหลืองนวล ตรวจสอบคุณภาพ พบปริมาณโปรตีนทั้งหมด 23.34 % โดยน้ำหนัก สารออกฤทธิ์ชีวภาพที่สำคัญ คือ มีสารซีลิเนียม (Selenium) สารไดเมทธิลอะดีโนซิน (Dimethyl adenosine) และ คลอไดซิพิน (Cordycepin)

ผลิตภัณฑ์โปรตีนจากดักแด้ไหมผสมมัลเบอร์รี่อัดเม็ดเป็นการพัฒนาต่อยอดจากโปรตีนผง โดยนำไปผสมกับลูกหม่อนหรือมัลเบอร์รี่เพื่อเพิ่มรสชาติ

“การวิจัยนี้ไม่เพียงช่วยเพิ่มมูลค่าของดักแด้ไหมแต่ยังช่วยให้เกษตรกรสามารถระบายสินค้าได้ง่ายขึ้นเนื่องจากก่อนหน้านี้เกษตรกรมีดักแด้ในสต็อกจำนวนมากและไม่รู้จะไปขายที่ไหน”

การวิจัยและนวัตกรรมที่เกิดขึ้นนี้ไม่เพียงช่วยเพิ่มมูลค่าและรายได้ให้กับเกษตรกรและผู้ประกอบการ แต่ยังสร้างความเชื่อมั่นในคุณภาพของผลิตภัณฑ์ทั้งในประเทศและระดับสากล