“สวนผาสุขมัลเบอร์รี่” ศูนย์เรียนรู้อินทรีย์ ส่งต่อสุขภาพดี-สร้างรายได้ชุมชนจากผลิตภัณฑ์หม่อนไหม

ลูกหม่อน หรือ มัลเบอร์รี่ (Mulberry) คือผลไม้ที่ได้จากต้นหม่อน พืชเศรษฐกิจสำคัญที่เกษตรกรใช้ใบเลี้ยงไหมและทอผ้าไหม มัลเบอร์รี่จึงได้รับการยกย่องให้เป็น “ผลไม้มหัศจรรย์” ประเภท ออร์แกนิก 100% เนื่องจากปลูกด้วยวิธีธรรมชาติ ปราศจากสารเคมี เพราะว่าการใช้สารเคมี จะทำให้หนอนไหมที่เลี้ยงไว้ตายด้วย จากผลการวิจัยพบว่าทุกส่วนของต้นหม่อน ตั้งแต่ราก กิ่ง ลำต้น ใบ ผลล้วนมีคุณค่าทางโภชนาการและเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ

ปัจจุบัน การดื่มน้ำมัลเบอร์รี่ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของกระแสการดูแลสุขภาพที่กำลังเติบโต ผู้บริโภคจึงหันมาเลือกผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติมากขึ้น

หนึ่งในต้นแบบความสำเร็จคือ สวนผาสุขมัลเบอร์รี่ พื้นที่เกษตรอินทรีย์ขนาด 4 ไร่ ในอำเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี ที่รวมตัวกันเป็นวิสาหกิจชุมชนกว่า 15 ครัวเรือน เพื่อแบ่งปันความรู้ สร้างรายได้ และยกระดับคุณภาพชีวิตให้ชุมชน พร้อมเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ด้านการปลูกหม่อนและการแปรรูปอย่างยั่งยืน และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

สุรชัย หงษ์ราช เจ้าของสวน เล่าถึงแรงบันดาลใจสู่แบรนด์ “สวนผาสุข” ว่า จุดเริ่มต้นมาจากปัญหาสุขภาพส่วนตัว จึงหันมาปลูกมัลเบอร์รี่เพื่อดูแลตนเอง และค้นพบคุณค่าทางโภชนาการมหาศาล จนตั้งฉายาให้มัลเบอร์รี่ว่า “ผลไม้มหัศจรรย์” จากนั้น จึงเริ่มศึกษาข้อมูลจากงานวิจัย และคัดเลือกหลากหลายสายพันธุ์มาปลูกในชุมชน เพื่อแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สุขภาพ

ปัจจุบันสวนผาสุก ปลูกมัลเบอร์รี่ทั้งพันธุ์ไทย เช่น เชียงใหม่ 60, บุรีรัมย์, กำแพงแสน 42, ภูพาน และพันธุ์ต่างประเทศ เช่น เรดคิง (Red King), ไวท์คิง (White King) หรือหิมาลายันขาว, แบล็กเตอร์กิช (Black Turkish), ชมพูอิตาลี โดยยึดแนวคิด “ปลูกทุกอย่างที่กินได้และกินทุกอย่างที่ปลูกได้” เกษตรอินทรีย์เต็มรูปแบบ 100%

โดยได้รับคำแนะนำจากกรมหม่อนไหม ในด้านการปลูกหม่อนตามหลักวิชาการ พร้อมทั้งได้รับส่งเสริมและสนับสนุนให้เลี้ยงไหม เพื่อยืนยันการปลูกแบบปลอดสารเคมี รวมถึงกิจกรรมสอนการแปรรูป เช่น การทำสบู่ด้วยส่วนผสมโปรตีนที่สกัดจากรังไหม หรือการใช้มูลของไหมวนกลับมาเป็นปุ๋ยให้ต้นหม่อนในสวน

สวนผาสุก ผลิตมัลเบอร์รี่ผลสดได้เฉลี่ยปีละ 3 ตัน ถูกนำมาแปรรูปเป็นสินค้าหลากหลาย เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม อาทิ น้ำมัลเบอร์รี่สกัด 100%, น้ำมัลเบอร์รี่ผสมหญ้าหวาน, น้ำมัลเบอร์รี่สกัดผสมคอลลาเจน, เครื่องดื่มมิกซ์เบอร์รี่ และคอมบูชะผสมชามัลเบอร์รี่ รวมทั้งยังพัฒนาเครื่องดื่มใหม่ ๆ ร่วมกับสถาบันอาหารและสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.) โดยดึงเอกลักษณ์ใบหม่อนมาใช้ เช่น การหมักใบหม่อนพันธุ์ไทยกับยีสต์ หมักรอบแรก 25 วัน ก่อนหมักต่อรอบสอง จนได้กลิ่นเอกลักษณ์ของใบหม่อนและรสชาติที่ผู้รักสุขภาพชื่นชอบ

“เป้าหมายในอนาคตสวนผาสุกตั้งใจสร้างตลาดในประเทศให้แข็งแรงเพื่อใช้วัตถุดิบท้องถิ่นและสร้างรายได้หมุนเวียนในชุมชนอย่างมั่นคงมัลเบอร์รี่เป็นผลไม้ที่ดีต่อสุขภาพอยู่ใกล้ตัวเรามากแต่คนกลับมองข้ามเราจึงอยากให้คนไทยหันมาสนใจและส่งเสริมมัลเบอร์รี่ให้อยู่คู่สังคมไทย” นายสุรชัย กล่าว

จากแรงบันดาลใจเล็ก ๆ สู่พลังขับเคลื่อนชุมชน “สวนผาสุขมัลเบอร์รี่” แปลงเกษตรอินทรีย์ในจังหวัดปราจีนบุรี ที่รวมคนในท้องถิ่นมาปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและแปรรูปมัลเบอร์รี่ปลอดสารเคมี 100% จนกลายเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ ที่ส่งต่อทั้งสุขภาพ รายได้ และรอยยิ้มให้กับคนในพื้นที่อย่างยั่งยืน ดังนั้น การปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและแปรรูปผลิตภัณฑ์จากไหม จึงไม่เพียงช่วยรักษาวัฒนธรรมท้องถิ่น แต่ยังเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ สร้างรายได้ ครอบครัวอยู่พร้อมหน้าอย่างอบอุ่น และเพิ่มความเข้มแข็งให้กับชุมชนจังหวัดปราจีนบุรีอีกด้วย